رضا مراد صحرایی در سخنرانی خود در اجلاس آیسسکو  که ۲۸ و ۲۹ اسفند ۱۴۰۱ در پاکستان برگزار شد،  ضمن ابلاغ سلام وزرای آموزش ­و پرورش؛ علوم، تحقیقات و فنّاوری و فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران به بیان مطالبی در خصوص تعلیم و تربیت، علم و فرهنگ  پرداخت.

وی با اشاره به نقش و جایگاه معلم، گفت:  آینده هر کشوری را می­توان از وضعیت آموزش و پرورش کنونیِ آن پیش­بینی کرد و معلم اصلی­ترین عنصر و عامل تحول آن است.

رئیس دانشگاه فرهنگیان، با تاکید بر اهمیت و اثرحرفه معلمی، افزود: کار معلم به حدی مهم و تأثیرگذار است که پیامبر اعظم (ص) خود را معلم می­دانست.

وی معلم را مورد تاکید و توجه سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش ایران نام برد و خاطر نشان کرد: مدرسه قرارگاه تحول در نظام تعلیم و تربیت و معلم اصلی­ترین عامل این تحول است.

صحرایی، با اشاره به دانشگاه فرهنگیان که مأموریت تربیت معلمان آینده کشور را برعهده دارد، تصریح کرد: در این دانشگاه برای تربیت معلمان آینده کشور رویکردی توحیدی؛ مبتنی بر مبانی تربیت اسلامی، پایه­گذاری شده و به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران، “شخصیت معلمان در آنجا ساخته می­شود”.

وی  با بیان تحصیل یکصد هزار دانشجومعلم در شعبه­های مختلف این دانشگاه در سراسر ایران، گفت:  دانشجویان این دانشگاه از بین دانش­آموزان ممتاز و سرآمد مدارس کشور و از طریق آزمون سراسری پذیرش می­شوند.

رئیس دانشگاه فرهنگیان، ضمن استقبال از اشتراک تجارب، آن را موجب پیشرفت در نظام تعلیم و تربیت کشورهای جهان اسلام دانست و از آمادگی دانشگاه فرهنگیان برای برگزاری نخستین اجلاس معلمان موفق و سرآمد جهان اسلام در صورت تأیید توسط ریاست عالی آیسسکو، خبر داد و افزود:  یکی از پیامدهای این اجلاس دیپلماسی نخبگانی است.

وی با اشاره به یافته­ها و تجربه­های زیسته خود در آموزش زبان فارسی، با بیان واژه­های مشترک زبان فارسی با زبان عربی و سایر زبان­های جهان اسلام، تصریح کرد: واژه­های هر زبان آیینه تمام­نمای فرهنگ­ گویشوران آن زبان هستند و این واژه­های مشترک گواه و نشانه روابط عمیق فرهنگی و دینی ما هستند. برای درک اشتراکات فرهنگی مردم ایران با سایر ملت­های مسلمان، کافی است به واژه­های فارسیِ موجود در این زبان­ها دقت کنیم.

صحرایی، از زبان فارسی به عنوان زبان دوم جهان اسلام نام برد و با اشاره به نقش آن در گسترش دین مبین اسلام از شرق به غرب عالم، گفت: بسیاری از ملت­های جهان، به ویژه در شبه قاره هند و چین، ابتدا از طریق زبان فارسی با دین اسلام آشنا شده­اند و یکی از دلایل ایفای چنین نقشی توسط زبان فارسی، ارتباط عمیق و تنگاتنگ آن با زبان عربی است.

وی با ارائه پیشنهاد توسعه روابط علمی بر پایه گفتگوهای بینازبانی به دانشگاه­های جهان اسلام، تصریح کرد: گفتگوی ما پیرامون زبان­های ملی­مان و روابط آنها با همدیگر دو اثر مهم دارد؛ نخست آنکه ما را با زبان­های هم آشنا می کند و دیگر آنکه، باعث درک عمیق­ ما از همدیگر و تاریخ و فرهنگ مشترکمان می­شود.

رئیس دانشگاه فرهنگیان، همچنین پدیده جهانی­شدن، که با استعمار زبانی (Linguistic Imperialism) امریکا و انگلیس شتاب فزاینده­ای گرفته را موجب دوری تدریجی نسل­های جدید از فرهنگی غنی و تاریخ پرافتخار کشور؛ فراموشی زبان­های مادری و شکاف نسلی گسترده در جوامع عنوان کرد.

وی توسعه روابط بینافرهنگی را از اهداف مهم آیسسکو عنوان و اظهار کرد: تلاش ما برای مطالعه و یادگیری زبان همدیگر می­تواند پلی به دین، فرهنگ و تاریخ مشترک­مان باشد.

صحرایی، زبان، به عنوان آیینه اصلی فرهنگ را بهترین پنجره برای گشودن رابطه بینافرهنگی برشمرد و ادامه داد: زبان، خصوصاً زبان­ مادری، ارزشمندترین میراث هر ملت است. مطالعه زبان­ها و بکارگیری آنها توسط مردم عادی و نخبگان باعث زنده­ماندن و احیای آنها می­شود.

وی با بیان اینکه مادامیکه زبان یک ملت زنده باشد؛ فرهنگ و تاریخ و بنیان­های اجتماعی آن نیز زنده است، خاطر نشان کرد: عکس این هم صادق است. پس همه تلاش کنیم تا زبان­های ملی­ و مادری­مان را زنده نگه داریم، این آرمان، مغایرتی با یادگیری زبان­های بین­المللی ندارد؛ بلکه نوعی استقلال فکری و فرهنگی بوده که جهان امروز سخت محتاج آن است.

رئیس دانشگاه فرهنگیان، در ادامه با تاکید بر جایگاه خانواده به ویژه در فرهنگ دینی و ملی مسلمانان تأثیر معلم و بقای زبان مادری را به آن وابسته دانست و گفت: استحکام خانواده­ ضامن سلامت جوامع­ است زیرا اصلی­ترین محل تربیت انسان خانواده است.

وی از دامان مادر به عنوان اولین مدرسه انسان و زبان مادری نیز اولین رسانه آموزشی بشر یاد و خاطر نشان کرد: خانواده سالم یکی از مهمترین عناصر انتقال فرهنگ و ایجاد آرامش در جامعه است.

صحرایی، با بیان اینکه متأسفانه در جهان امروز، مفهوم خانواده تحت تأثیر فرهنگ­های کم­مایه جدید، با خطر بسیار جدی مواجه شده است، تصریح کرد: سبک­های جدید زندگیِ غربی، به دنبال از بین بردن ترکیب بنیادین خانواده و تحریف مفهوم اصلی آن هستند.

وی با  اشاره به ارائه قرائت جدیدی از حقوق زنان توسط فرهنگ غرب که تقریباً با مبانی هیچ یک از ادیان الهی تناسب ندارد و عملاً مفهوم خانواده را به نابودی کشانده است، افزود: در این تعریف، نقش پدر، به عنوان ستون خانواده هر روز کم­رنگ­تر شده؛ تا جائیکه رسماً خانواده­های بدون پدر به رسمیت شناخته می­شوند! این تعریف از خانواده نشانه روشنی از غروب عشق و قحطی عاطفه در فرهنگ غرب است.

رئیس دانشگاه فرهنگیان، خانواده در فرهنگ اسلامی را یک کلمه طیبه و تشکیل آن را فریضه عنوان و اظهار کرد: در این فرهنگ، ازدواج یک ارزش الهی است زیرا باعث انتقال فرهنگ­ها و تمدن­ها می شود.

وی با بیان اینکه تحریف جایگاه پدر در خانواده خطری جدی است که همه فرهنگ­های اصیل و ریشه­دار را تهدید می­کند بر نقش مهم آیسسکو در احیای مفهوم خانواده در معنای اصیل آن و همچنین احیای نقش پدر در خانواده تاکید کرد.

صحرایی، در ادامه تصریح کرد: با توجه به سرعت تحولات اجتماعی، بیم آن می­رود که تعریف فاسدِ مکاتب غربی از مفهوم خانواده به جوامع اسلامی ما نیز راه پیدا کند. باید تعریف اصیل و دقیق خود از خانواده را به جهان منتشر کنیم و مانع بروز چنین فسادی در جامعه جهانی شویم.

وی در ادامه با تاکید بر لزوم ارائه تعریف اصیل اسلام از زن و مقام او به عنوان مادر به جهان آمادگی برای برگزاری یک رویداد جهانی جهت ترویج نگاه اسلام به زن و خانواده را اعلام کرد.

رئیس دانشگاه فرهنگیان، فرهنگ اسلامی را گره­گشای بسیاری از مسائل اجتماعی جهان معاصر دانست؛ مشروط بر آنکه  فعالانه نگاه اسلام اصیل و ناب محمدی به مقوله زن و خانواده به جوانان و اندیشمندان سراسر جهان ارائه شود.

وی در پایان ضمن قدردانی از اقدام شایسته آیسسکو در تأسیس شبکه زنان دانشمند جهان اسلام (NWSIM)، تقویت این شبکه را  اقدام مهمی در تبیین جایگاه زنان موفق جهان اسلام عنوان کرد.